Neem je deel aan een sport- en spelsituatie? Dan aanvaard je een verhoogd risico op ‘roekeloze’ acties van de ander, stevig spel en blessures. In het geval van sport- en spelsituaties geldt een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel (1). Deelnemers aan sport of spel dienen – tot op zekere hoogte – gevaarlijke, verkeerd getimede, onvoldoende doordachte en/of slecht gecoördineerde gedragingen van elkaar te kunnen verwachten, zo blijkt over het algemeen uit de rechtspraak. Dit wil echter niet zeggen dat binnen een sport- en spelsituatie zomaar alles kan en mag.
Het op onrechtmatige wijze toebrengen van schade is niet toegestaan en kan de veroorzaker zogezegd duur komen te staan. Uit onderzoek blijkt namelijk dat iemand die de tegenstander op het voetbalveld een ‘doodschop’ geeft, over het algemeen niet weg komt met enkel een rode kaart. Als het slachtoffer letsel heeft en bij de rechter een schadeclaim indient, wint het slachtoffer nagenoeg altijd.
Een bekende zaak op dit gebied betreft het voorval van 17 december 2004, waarbij toenmalig Go Ahead Eagles-speler Niels kokmeijer tijdens een voetbalwedstrijd ‘in elkaar geschopt’ werd door Sparta-speler Rachid Bouaouzan. Gesproken wordt wel over ‘the hardest foul in soccer history’. Niels Kokmeijer werd door Rachid Bouaouzan zó hard onderuit gehaald dat hij een dubbele breuk in zijn rechterbeen opliep. Ondanks dat Niels Kokmeijer diverse keren werd geopereerd, bleek het letsel uiteindelijk zo ernstig dat hij moest stoppen met voetballen. Zowel procedures voor de strafrechter als de civiele rechter als de arbitragecommissie van de KNVB volgden. Niels Kokmeijer won steeds.
Rode kaart
Eind 2018 heeft het Aansprakelijkheidsverzekering Informatie Centrum (AIC), dat aansprakelijkheidsverzekeringen met elkaar vergelijkt, onderzoek gedaan naar rechtszaken uit de afgelopen jaren (van eind 2004 tot circa augustus 2018), waarbij een slachtoffer van een zware overtreding een schadeclaim indiende (2). Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat, sinds de zaak Kokmeijer, het slachtoffer altijd won als de tegenstander een rode kaart bleek te hebben gekregen. Hierbij is opvallend dat in de uitspraken te zien was dat de rechter de rode kaart in beginsel als een bewijs voor opzet zag. Er wordt in dat kader ook wel gesproken van ‘opzettelijk geweld naar een tegenstander’.
Ook blijkt uit voormeld onderzoek dat het om relatief weinig zaken ging. Het AIC heeft slecht dertien zaken kunnen vinden, waarin een voetballer na een zware overtreding een rechtszaak begon. Het gaat daarbij ook om zaken waar géén rode kaart was uitgedeeld. Het voormelde is opvallend, daar jaarlijks zo’n 8000 blessures ontstaan door tackles. “Daar zitten vast meer rode kaarten bij. Als je ziet dat je zo’n zaak altijd wint, verrast het mij hoe weinig slachtoffers naar de rechter stappen”- aldus Simon den Hollander van het AIC. Eén keer won het slachtoffer zelfs een zaak waarin ‘de schopper’ géén rode kaart had gekregen. De enige zaak tot dan toe (zomer 2018) met letsel en een rode kaart die in hoger beroep werd verloren door het slachtoffer, was een incident van vóór de bekende Niels Kokmeijer-zaak.
Onrechtmatige daad?
Recent is hierin verandering gekomen door de uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 14 januari van dit jaar(3). De uitspraak zorgde voor veel ophef. Een voetballer liep tijdens een voetbalwedstrijd een zware blessure op, die uiteindelijk heeft geleid tot het verlies van het linker onderbeen. In hoger beroep oordeelde het hof, net als de rechter in het deelgeschil, dat de blessure is veroorzaakt door een overtreding van de tegenstander, maar dat van een onrechtmatige daad geen sprake is. De voetballer krijgt derhalve geen schadevergoeding.
Indien ‘een schopper’ schadevergoeding dient te betalen aan het slachtoffer, kan de vergoeding hoog oplopen. Daarbij dient opgemerkt te worden dat, indien de veroorzaker verzekerd is, de aansprakelijkheidsverzekeraar zich vaak in beginsel – al dan niet terecht – op het standpunt zal stellen dat geen dekking wordt geboden omdat sprake is van opzet. De schade dient in een dergelijk geval door de veroorzaker zogezegd uit eigen zak te worden betaald.
Wilt u advies omtrent het bovenstaande, wilt u een claim indienen of hebt u andere vragen? Neem dan gerust contact op met onze specialisten.
(1) Mijn collega mr. Van Raak schreef hierover reeds een blog op 21 oktober 2017.
(2) Artikel BN De Stem d.d. 7 december 2018.